یکی از سیاست‌های کم و بیش مخربی که اخیراً بعضی از کشورها به سوی آن روی آورده‌اند دامپینگ می‌باشد. در این روش کشور واردکننده‌ی محصول صدمات زیادی را متحمل می‌شود. گرچه ممکن است در کوتاه مدت این امر برای مصرف‌کنندگان به نظر مفید باشد اما دامپینگ به روشی غیرمستقیم بر بازار داخلی تأثیر گذاشته و باعث می‌شود تولیدکنندگان داخلی متضرر شوند.
دامپینگ زمانی اتفاق می‌افتد که یک کشور قیمت صادرات یک کالا را بنابر سیاست‌هایی کمتر از ارزش واقعی آن یا حتی کمتر از قیمت تمام شده آن محصول قرار می‌دهد تا سهم ناعادلانه‌ای از بازار فروش را به دست بیاورد و بتواند در زمانی که تقاضای محصول زیاد شد از آن سود بیشتری ببرد. به عبارت دیگر دامپینگ یعنی فروش کالا در خارج از یک کشور به قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار داخلی آن که این مسئله در سال‌های اخیر شدت بیشتری پیدا کرده است.
دامپینگ معمولاً برای افزایش سهم بازار خارجی و یا از بین بردن رقابت، در مقادیر زیاد اتفاق می‌افتد تا بتواند تمام سهم بازار را در حوزه‌ی خود بدست بگیرد.
سازمان تجارت جهانی، دامپینگ را محکوم کرده است، اما هنوز آن را به دلیل اینکه منجر به آسیب جدی به صنعت داخلی کشور واردکننده می‌شود، ممنوع کرده است.
دامپینگ دارای مزایا و معایبی می‌باشد، امّا معایب آن بسیار بیشتر و مخرب‌تر هستند.
از اصلی‌ترین مزایای دامپینگ می‌توان به این مورد اشاره کرد که توسط آن قیمت پایین‌تری از یک محصول به مصرف‌کنندگان ارائه می‌شود و این امر در زمانی که قیمت آن محصول در بازار داخلی به صورت غیرمنصفانه‌ای افزایش یافته است، اتفاق می‌افتد. در نتیجه دامپینگ سبب می‌شود قیمت آن محصول تا حدودی تثبیت شود.
امّا در مقابل، دامپینگ صنعت داخلی را فلج می‌کند. از دامپینگ به عنوان وسیله‌ای برای استعمار اقتصادی کشورهای در حال توسعه توسط کشورهای قدرتمند و صنعتی استفاده می‌شود تا بازار داخلی آن‌ها را تحت سلطه خود قرار دهند.
مزایای دامپینگ
- یکی از مزایای آن فروش یک محصول با قیمتی غیر قابل رقابت و بسیار پایین‌تر از قیمت واقعی محصول می‌باشد. یک کشور توسط اختصاص یارانه به تجارت‌های صادراتی خود، این امکان را می‌دهد تا محصولات خود را به قیمت پایین‌تر به‌فروش برسانند.
- کشور ارائه دهنده‌ی کالا برای اینکه سهم بازار خود در آن صنعت را افزایش دهد، حتی تمایل دارد که محصول را از دست دهد، ولی از این طریق با سودآوری در آینده، سرمایه‌گذاری کند. ممکن است این کار را برای ایجاد شغل در کشور انجام دهد و از دامپینگ به عنوان یک حمله به صنعت کشور دیگر استفاده کند. کشورها امیدوار هستند تا از این طریق تولیدکنندگان داخلی را از تجارت خارج کرده و آن‌ها را به رهبر صنعتی تبدیل کنند.
- یکی دیگر از مزایای دامپینگ به طور موقت برای مصرف‌کنندگان در کشوری است که مورد دامپینگ قرار گرفته‌اند. تا زمانی که یارانه ادامه یابد، آن‌ها قیمت‌های پایین‌تری را برای خرید آن کالا پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال در صورت دامپینگ چوب، قیمت پایین چوب در بعضی از کشورها سبب می‌شود که قیمت ساخت و ساز خانه نیز کاهش یابد.
معایب دامپینگ
- یکی از مشکلات اصلی و معایب دامپینگ هزینه‌ی زیاد آن برای ادامه می‌باشد. ممکن است دامپینگ کالا‌های ارزان برای دور نگه داشتن سایر رقبا در تجارت، سال‌ها زمان ببرد و در همین حال، هزینه‌ی یارانه‌های اختصاص یافته به دامپینگ می‌تواند به بدهی‌های دولتی صادراتی اضافه کند.
- از دیگر معایب دامپینگ مقابله کردن با شرکای تجاری می‌باشد، زیرا ممکن است دولت برای خنثی کردن دامپینگ محدودیت‌هایی برای تجارت و تعرفه‌های کالا‌ها قرار دهد.
- سومین مورد محکوم بودن دامپینگ توسط سازمان تجارت بین‌المللی است. به این معنی که سازمان تجارت جهانی و اتحادیه اروپا مخالف دامپینگ هستند.
- یکی دیگر از معایب دامپینگ، مشکلاتی است که دامپینگ برای کشور مصرف‌کننده ایجاد می‌کند. پس از گذشت زمانی نه چندان طولانی در کشور مورد دامپینگ قرار گرفته شده، تولیدکنندگان داخلی از چرخه‌ی رقابت آن کالا خارج شده و باعث ایجاد رکود در بازار داخلی و حتی افزایش نرخ بیکاری در آن کشور می‌شود.
توافق‌نامه ضد دامپینگ
یک سیاست مهم برای دوری از هرگونه صدمات ناشی از دامپینگ این است که کشور از طریق موافقتنامههای تجاری از آن جلوگیری کند. اگر هر دو طرف به توافق برسند، می‌توانند به طور صحیح رقابت کنند و از دامپینگ دوری کنند. اما اثبات نقض قوانین دامپینگ می‌تواند مشکل باشد و اثبات آن بسیار هزینه‌بر و پر دردسر می‌باشد.
البته موافقتنامههای تجاری برای جلوگیری از این سیاست، از این اقدام با کشورهایی که خارج از تعهدات و موافق‌نامه هستند، جلوگیری نمی‌کند. مقررات یا تعرفه‌های ضد دامپینگ مزیت اصلی آن را از بین می‌برد. همچنین یک کشور می‌تواند به قوانین مربوط به کالای مورد دامپینگ قرار گرفته شده اضافه کند یا برای آن مالیات قرار دهد. اگر این کشور عضو سازمان تجارت جهانی یا اتحادیه اروپا باشد، باید ثابت کند که دامپینگ قبل از قرار دادن وظایف و شرایط ضد آن وجود داشته است. این اتحادیه کنترل می‌کند که کشورها از تعرفه‌های ضد دامپینگ برای گمراه کردن سیستم حمایت از تولید داخلی استفاده نمی‌کنند.
اصطلاحی که در رابطه با ارزان فروختن و شکستن قیمت یک محصول در بازار تجارت و کسب و کار به کار برده می‌شود، دامپینگ نام دارد. امروزه برخی از کشورها از این سیاست استفاده می‌کنند و با سرمایه‌گذاری در آن به اهداف خود در جهت انحصار بازار فروش دست می‌یابند. این امر به طور کلی مزایا و معایبی برای هر دو کشور دامپینگ‌کننده و کشور مورد هدف دامپینگ دارد که کشورها می‌توانند برای جلوگیری از آن توافق نامه ای را با عنوان قوانین ضد دامپینگ وضع کنند.
منابع